Polecamy
Ścieżka powrotu
Treść strony
DZISIAJ KSIĘŻA OBCHODZĄ SWOJE ŚWIĘTO
PRZYPOMINAMY SYLWETKI ZBLEWSKICH KAPŁANÓW NA PRZESTRZENI WIEKÓW...
Dzisiaj tj. w Wielki Czwartek kapłani obchodzą swoje święto. Z tej okazji życzymy naszym księżom z dekanatu zblewskiego na czele z księdzem prałatem Zenonem Góreckim – prałatem zblewskim, wiele sił i zdrowia oraz błogosławieństwa na każdy dzień posługi. Pamiętajmy o naszych kapłanach! Wszak to Oni są przy nas podczas najważniejszych momentów naszego życia, od samych narodzin…
A w tak szczególnym dniu zapraszamy do lektury artykułu Wojciecha Birny, który przypomina dzieje kapłanów zblewskiego kościoła parafialnego…
******
ZBLEWSCY KAPŁANI NA PRZESTRZENI WIEKÓW
„Czego pragnęło serce moje, dałeś mi Boże – z łaski Twojej jestem kapłanem na wieki”
(z Pisma Świętego)
Kapłaństwo jest jedną z tych form ludzkiego życia i aktywności, która okazuje się potrzebna w każdej epoce i cywilizacji. Odpowiedzialny kapłan to świadek Boga, który jest miłością, który kocha każdego człowieka i który pozwala się nazywać ojcem. Kapłaństwo - podobnie jak małżeństwo - nie jest zawodem lecz powołaniem, a kapłan, który jest wierny wskazaniom Chrystusa, nie jest urzędnikiem lecz duchowym ojcem i przyjacielem. Ksiądz wierny powołaniu to ktoś, kto komunikuje prawdę i miłość. To duchowy rodzic. Ojcostwo duchowe to pomaganie człowiekowi, by narodził się on dla swego człowieczeństwa, czyli by stał się w pełni człowiekiem, tym kimś jedynym na tej ziemi, kto potrafi myśleć i kochać, i kto jest powołany do przyjaźni z Bogiem, świętości i zbawienia. Duszpasterz to Boży prorok, głosiciel Słowa Bożego i świadek Ewangelii, przewodnik wspólnoty parafialnej, szafarz sakramentów świętych, katecheta, ten, który przyprowadza ludzi do Chrystusa, jedynego Zbawiciela człowieka.
Każde społeczeństwo potrzebuje mężczyzn - mężów, ojców, braci, przyjaciół i kapłanów - którzy w kompetentny sposób podejmują duchowe ojcostwo. Duchowy ojciec to bowiem ktoś, kto potrafi wychowywać, kto zapobiega zagrożeniom, kto pomaga przezwyciężać sytuacje kryzysowe i kto podejmuje funkcję terapeuty, kierując się w każdej sytuacji miłością mądrą i wychowującą na wzór Jezusa, który ratował człowieka przed nim samym i przed tymi, którzy próbowali go skrzywdzić.
Parafię tworzą kościół jako miejsce kultu i proboszcz-duszpasterz, czasem posiadający do pomocy wikariuszy oraz określone terytorium z ludźmi je zamieszkującymi. Księża w naszej parafii pracują od jej powstania, a świadczą o tym zapiski umieszczone w książce pt. „Diecezja chełmińska. Zarys historyczno – statystyczny”. Dane obejmują okres od roku 1600 ? po dzień dzisiejszy. Drugim starym dokumentem, który podaje sporo informacji o parafii i jej organizacji, to wielokrotnie wspominana wizytacja biskupa H. Rozrażewskiego. Tam też znajdujemy nazwisko pierwszego znanego proboszcza. Na przestrzeni wieków w Zblewie proboszczami byli: Andrzej z Gostynia ( 16?? – 1622 ), Michał Toporski ( 16?? – 16?? ), Jan Lwowecki ( 16?? – 16?? ), Andrzej lub Stanisław Łacki (16?? – 1686), Jan Wenda ( 16?? – 16??), Tomasz Łyszkowski (16?? – 17?? ), Józef Plata ( 17?? – 17?? ), Franciszek Heynowski (17?? – 17?? ), Ignacy Bassendowski (17?? – 1813 ), Jan Kayster ( 1813 – 1825 ), Paweł Nelke ( 1826 – 1836 ), Piotr Aranowski ( 18?? – 18?? ), Wilhelm Worloff ( 18?? – 18?? ), Hieronim Trętowski ( 1866 – 1903 ), budowniczy zblewskiego obecnego kościoła, inspektor szkół zblewskich, założył spółkę handlową „Kupiec”, był dziekanem dekanatu starogardzkiego, pełnił obowiązki egzaminatora posynodalnego, radca dr Konstantyn Franciszek Krefft ( 1904 – 1927, będąc proboszczem w parafii Zblewo utworzył nową parafię w Piecach, w której wybudowano kościół w latach 1911 – 1914, założył Bank Spółdzielczy w Zblewie, działał aktywnie w polskich towarzystwach kulturalnych i społecznych, osadzony w obozie koncentracyjnym Stutthof ( numer obozowy 8475 ), gdzie 11 czerwca 1940 roku zmarł, jest jednym z 122 Sług Bożych, wobec których 17 września 2003 roku rozpoczął się proces beatyfikacyjny drugiej grupy męczenników z okresu II wojny światowej ), Stanisław Roehle ( 1927 – 1927 ), Piotr Zakryś ( 1927 – 1939 ), Leon Littfin ( 1940 – 1940 ), Jan Schulz ( 1941 – 1944 ), Paweł Karchanek ( 1944 – 1944 ), Franciszek Smagliński ( 1945 – 1947 ) - podjął się trudu naprawy uszkodzeń wojennych świątyni, głównie okien w kościele i organów uszkodzonych przez bombę lotniczą, która nie wybuchła i została usunięta ze świątyni, Mieczysław Zalewski (1947 – 1948 ) - był świetnym kaznodzieją, ożywił znacznie duszpasterstwo parafialne, zajął się remontem i rozbudową częściowo zniszczonych w czasie wojny organów – w czasie działań wojennych przez organy przeleciała bomba lotnicza, która odbiła się o ścianę przy figurze św. Antoniego i wylądowała na środku kościoła, nie wybuchając, przyczynił się do sprowadzenia prochów pomordowanych w Lesie Szpęgawskim – nastąpiło to w sobotę, 21 czerwca 1947 roku, tego samego dnia, nieco później - jak wspominają uczestnicy tej uroczystości – nadjechał drugi samochód, wiozący ze Stutthofu trumnę ze szczątkami męczennika, ks. dra. Konstantyna Kreffta, kondukt ze szczątkami ww., przy dźwiękach hymnu „Miserere” przybył na plac w pobliżu kościoła, następnego dnia odprawiono w kościele w Zblewie uroczyste nabożeństwo żałobne, potem pochód żałobny ruszył na miejscowy cmentarz, gdzie jeszcze raz pożegnano zmarłych i złożono ich szczątki do grobów, Bolesław Meloch ( 1948 – 1954 ) - jego działalność przypadła na okres największego prześladowania kościoła w Polsce, pozbawiono parafię, rękoma części mieszkańców Zblewa, ziemi kościelnej i budynków gospodarczych, Alojzy Licznerski ( 1954 – 1960 ) - wprowadził nabożeństwo do Matki Bożej Nieustającej Pomocy, od tego czasu na stałe parafia zblewska uzyskała etat księdza wikariusza, Stefan Woźnicki ( 1960 – 1961 – administrator parafii ).
Franciszek Wróblewski ( 1961 – 1969 ) - przystąpił on do szeroko zakrojonych prac renowacyjnych kościoła, starając dostosować go do wymogów liturgicznych Soboru Watykańskiego II, podjął się przebudowy organów z mechanicznych na pneumatyczne, otrzymały one również nowy prospekt, zdemontował ołtarz główny pozostawiając dwa ołtarze boczne, po śmierci ks. Wróblewskiego przez krótki okres pieczę nad parafią sprawował administrator ks. Stefan Woźnicki, w trakcie posługi ks. Wróblewskiego – pomagał ks. senior Adam Lorenz ( 1963 – 1968 ) – rezydent. Aleksander Rydzkowski ( 1970 – 1990 ) – wybudował dom pogrzebowy na zblewskim cmentarzu i dokupił nową część nekropolii parafialnej, rozpoczął budowę dużej plebanii, która miała w planach kilka salek parafialnych oraz mieszkanie dla ks. proboszcza i dwóch księży wikariuszy, Zdzisław Benedict ( 1990 – 1996 ) - przeprowadził remont dachu na kościele i rozpoczął budowę kościoła filialnego w Bytoni, ks. prałat Zenon Górecki ( od 1996 ), w trakcie przeszło dwudziestoletniej posługi kapłańskiej w Zblewie dokonał wielu inwestycji w kościele, których nie sposób wymienić, żeby czegoś nie ominąć, między innymi: w rocznicę śmierci budowniczego, ks. Trętowskiego 22 sierpnia 2003 roku odsłonięto poświęconą mu pamiątkową tablicę, zaś 20 grudnia 2004 roku biskup Jan Bernard Szlaga konsekrował nowy ołtarz główny, wymieniono okna, odmalowano kościół, odrestaurowano posadzkę w prezbiterium, dokonano remontu i odnowienia organów piszczałkowych, odrestaurowano boczne ołtarze i obrazy przedstawiające drogę krzyżową, sprowadzono relikwie św. Maksymiliana Marii Kolbego i św. Wojciech oraz figurę św. Michała Archanioła z Gargano, posadowiono dwa obeliski, jeden poświęcony kapłanom męczennikom, a drugi upamiętniający zmarłych chórzystów, zakupiono nową część cmentarza, ogrodzono nowym płotem zblewską nekropolię, zostały wyremontowane stara i nowa plebania, postawiono na nowej części cmentarza piękną figurę Jezusa Miłosiernego, wymieniono stare ławki. W planach ks. Prałata ponowne malowanie kościoła i wiele, wiele innych przedsięwzięć.
Obecnie w naszej parafii rezyduje również ksiądz senior, Gerard Borys ( od 2008 ).
Z niektórymi proboszczami współpracowali księża wikariusze: Stanisław Hoffman ( 1920 – 1921 ) – późniejszy proboszcz Pinczyna, Kalitowski (1921 ), Kilemski (1922 – 1923 ), Bork ( 1924 – 1925 ), Stanisław Poehle ( 1926 -1927 ), Bolesław Knitter ( 1927 – 1928, ur. 18. 02. 1904 ), Piesik ( 1928 ), Szlicp ( 1929 ), Konstantyn Malinowski ( 1930 – 1931, zm w Dachau ), Paweł Rynkowski ( 1932, ur. 10. 08. 1907 ), Zygfryd Piechowski ( 1933, ur. 25. 02. 1907 ), Dettlal ( 1933 ), Zakrzewski (1934 ), Manikowski ( 1934 ), Józef Kitas ( 1934, ur. 27. 08. 1907 ), Chodziński ( 1935 ), Konrad Kamiński ( 1935 ), Turzyński ( 1935 ), Józef Bystroń ( 1936, ur. 11. 02. 1906 ), Kazimierz Literski ( 1938, ur. 03. 04. 1908 ), Marian Drapiewski i Marian Rudnik ( zginęli w 1939 roku w Szpęgawsku ), Jan Pranis ( 1946 – 1949 ), śp. Henryk Mindykowski ( 1958 – 1962 ) - zmarł w 2014 roku, w Starogardzie Gdańskim, śp. Stefan Woźnicki ( 1962 – 1964 ), śp. Ryszard Kwiatek ( 1964 – 1966 ) - zmarł w 2018 roku, w Gdyni - Wielki Kack, śp. Jerzy Politowski ( 1967 – 1968 ) – zmarł 1994 roku w Luzinie, Edmund Grzenkowicz ( 1968 – 1970 ), śp. Stanisław Skonieczka ( 1972 – 1974 ) - zmarł w 2018 roku, w Strzelcach Górnych, Janusz Majewski ( 1974 – 1976 ) - zmarł w 2014, w Grudziądzu, Konrad Baumgart ( 1978 – 1980 ), Henryk Kreft ( 1980 – 1983 ), Krzysztof Zalewski ( 1983 – 1985 ), Wacław Mielewczyk ( 1985 – 1988 ), Michał Kalita ( 1988 – 1990 ), śp. Jerzy Benkowski ( 1990 – 1991 ) - zmarł w 2012 roku, w Sierosławiu ), Marek Weltrowski ( 1991 – 1995 ), Marcin Zabrocki ( 1995 ), Arkadiusz Kujawa ( 1995 – 1998 ), Paweł Młyński ( 1998 – 2001 ), Marek Węsierski ( 2001 – 2004 ), Mateusz Draszanowski ( 2004 – 2008 ), Robert Kierbic ( 2008 – 2012 ), Damian Florczak ( 2012 – 2013 ), Piotr Wietrzykowski ( 2013 – 2018 ), Paweł Orłowski ( od 2018 ).
W gronie kapłanów rezydujących w 1939 roku był ks. Wiktor Jasiński.
W ostatnim stuleciu z parafii Zblewo na kapłanów zostali wyświęceni: Józef Wrycza (1884-1961), trzej bracia Prabuccy: Paweł (1893-1942), Alojzy (1896-1940), Bolesław (1902-1942), Józef Kuczkowski (1909-1979), Gracjan Bieliński (1913-1981), Marian Borzyszkowski (1936-2001), Józef Landowski (1920-2001), Henryk Kroll (1943-2006), Edmund Skalski ( ur. 1954 ), Zdzisław Osiński ( 1953 – 2012 ), Grzegorz Grabowski (ur. 1953), Janusz Fierek (ur. 1963), Wojciech Laniecki (ur. 1955), Przemysław Piwowarczyk (ur. 1969), Sylwester Grabowski (ur. 1972), Piotr Karolewski SVD (ur. 1973), Michał Glaza (ur. 1984), Szymon Dorawa (ur. 1985), Filip Adam Wycinka - OFM.
Powołania zakonne: Brunon Jan Czaplewski ( 1899 ), Antoni Paweł Czaplewski ( 1900 ). Zblewscy księża proboszczowie pochowani na zblewskim cmentarzu:
- Hieronim Trętowski,
- Franciszek Smagliński,
- Mieczysław Zalewski,
- Franciszek Wróblewski,
- Aleksander Rydzkowski.
Inni księża związani ze Zblewem pochowani na naszej nekropolii:
- Stanisław Czaplewski,
- Henryk Landowski,
- Józef Kuczkowski,
- Marian Borzyszkowski.
************************
„W świecie niewiary próbuję mówić o wierze,
w świecie bez nadziei – o nadziei,
w świecie bez miłości – o miłości.”
„Autobiografia”, ks. Jan Twardowski
Opracowując ten tekst dotyczący niektórych zblewskich kapłanów korzystałem z książek: „Diecezja chełmińska. Zarys historyczno – statystyczny” wydawnictwa Kurii Biskupiej w Pelplinie oraz „Zblewo. Zarys dziejów wsi kociewskiej” Teresy Krzyżyńskiej. Bardzo serdecznie dziękuję obecnemu proboszczowi, ks. Prałatowi Zenonowi Góreckiemu za okazaną pomoc w przygotowaniu dysertacji tego materiału oraz pani Urszuli Wiczanowskiej.
Opracował: Wojciech Birna
_________________________________
Opracowanie i opis fotografii: Wojciech Birna
